Ik was de afgelopen tijd op Sicilië. Daar kom ik al jarenlang enkele keren per jaar, maar nu was ik er vanwege Covid-19 zo’n anderhalf jaar niet geweest. Ik was benieuwd naar de gevolgen van de pandemie voor de ondernemers op het eiland.

Uit contacten op afstand had ik al opgemaakt dat de overweldigende overheidssteun die wij in Nederland kennen daar ondenkbaar is. Ondernemers op Sicilië, met heel veel eenmans-, familie- en MKB-bedrijven, moesten zélf het hoofd boven water zien te houden. Gelukkig is dat velen gelukt! In veel bedrijven werken ook nog steeds dezelfde medewerk(st)ers! Ik vind het mooi om te zien dat ondernemers, groot en klein, op eigen kracht problemen die van buiten komen overwinnen. Ook zonder hulp van de overheid.

Ik heb op deze plaats vaker uiting gegeven aan mijn bewondering voor sectoren en bedrijven in Nederland die zich ook (vooral) op éigen kracht hebben hersteld van de schade die de pandemie en de daarmee gepaard gaande lockdowns met zich meebrachten. De tuinbouw staat hoog in dat rijtje! En gelukkig staat ze daarin niet alleen!

Natuurlijk is het goed dat de overheid naar vermogen heeft bijgedragen. Zeker in een land als Nederland waar de overheidsfinanciën dat gelukkig mogelijk maken. Maar het is niet geheel zonder risico’s. De miljarden die de overheid beschikbaar heeft gesteld verstoren – dat kan niet anders – de werking van de markt. Dat kan ertoe leiden dat economisch zwakke bedrijven langer overeind blijven dan het geval zou zijn geweest zonder pandemie. Dat kan weer ten koste gaan van economisch sterke bedrijven die zonder overheidssteun – net als ondernemers op Sicilië – de problemen op eigen kracht óók te boven waren gekomen.

Daarom is het goed dat de overheidssteun zodra dat mogelijk is wordt beëindigd en afgebouwd, dat onterechte betalingen worden terugbetaald en dat uitgestelde belastingen worden geïnd. Want alleen zó kan de marktwerking die noodzakelijk is voor ondernemerschap in gezonde bedrijven en sectoren herstellen.