Klimaatverandering en CO2 emissie zijn een hot topic deze zomer. Er verschijnen nieuwe rapporten met alarmerende inhoud over grote schade als de mensheid niet snel ingrijpt. De hevige stortbuien worden gelinkt aan klimaatverandering en die weer aan CO2 emissie. Of deze verbanden echt aantoonbaar zijn of niet, het lijkt een gegeven dat we wereldwijd de CO2 emissie snel en ver moeten terugdringen.

De glastuinbouw heeft ook een forse CO2 emissie, volgens WECR was deze emissie in 2020 ca 6 Mton. Dat geeft een forse uitdaging voor de glastuinbouw. Het convenant tussen de sector en de overheid over energie efficiency en CO2 emissie moet per 2022 herzien worden. Dit geeft de kans om hier gezamenlijk richting in te kiezen. Als overheid en glastuinbouwsector hier niet uitkomen, zal de overheid de richting bepalen. Het instrumentarium van de overheid wordt al geschetst in het plan ‘Fit for 55’ van de Europese Commissie. Die schrijft dat de CO2 emissie in de gebouwde omgeving een stimulans moet krijgen gebaseerd op de waarde van CO2 emissierechten in het Europese handelssysteem ETS. Wij noemen dit eerder een boete dan stimulans want bij een emissierechtenprijs van 50 €/ton betekent dit 9,4 ct/m2 aan extra kosten.

Het mag duidelijk zijn dat de glastuinbouw dit ten eerste niet kan betalen en ten tweede goedkopere alternatieven weet te vinden als ze de tijd krijgt om die door te voeren. Glastuinbouw Nederland heeft al enkele jaren geleden een visie neergelegd hoe een klimaat neutrale glastuinbouw eruit ziet. Die visie klopt nog steeds wat mij betreft in grote lijnen. De vraag is dan meer: hoe komen we daar? Want geen enkele sector of groep energieverbruikers is in staat om ineens de CO2 emissie sterk omlaag te brengen.

Er is dus sprake van een transitieperiode die tientallen jaren gaat duren. In die transitieperiode moet je op ieder moment doen wat in die fase past en verstandig is. Neem de rol van WKK: vrij makkelijk wordt gezegd dat WKK op aardgas moet verdwijnen want het veroorzaakt CO2 emissie. Maar de CO2 efficiëntie waarmee elektriciteit, warmte en in de teelt benutbare CO2 gemaakt wordt, is veel hoger dan de alternatieven na 2025 en misschien wel zelfs nog na 2030. Zeker in de uren dat er weinig elektriciteit uit wind en zon geproduceerd wordt. Bovendien kan een WKK uitstekend op groen gas draaien en is zelfs aanpasbaar naar waterstof. Dat is nu niet passend maar richting 2030 of 2040 kan dat heel anders zijn.

Ik denk dat het belangrijk is dat de glastuinbouwsector in vervolg op haar visie een plan maakt hoe er te komen. En parallel bindende afspraken met de overheid over de beprijzing van CO2 in het licht van de totale heffingslast. We weten uit het ODE dossier dat het geheel aan heffingen bepalend is voor de keuzes.

Tenslotte nog dit: vorige keer in mei schreef ik ‘Speculeren is weer in’. Nou, dat blijkt! Het voelt nog steeds als zomer 2008. Ook de gekkigheid met vorig jaar extreem lage en nu extreem hoge prijzen moet mede reden zijn om de energievoorziening meer te baseren op niet-fossiele bronnen met vaste(re) kosten met de optie om gebruik te maken van gunstige marktomstandigheden op de elektriciteits- en warmtemarkten.